Giáo án WORD Vật lý 7 Chân trời sáng tạo

Câu 1: a. Ngày nay, các nhà khoa học đã khẳng định điều gì về từ trường và Trái Đất?

……………………………………………………………………………………………………………………………………..

b. Hãy nêu ví dụ để khẳng định nhận định trên của em?

……………………………………………………………………………………………………………………………………..

Câu 2: Vì sao thanh nam châm khi treo tự do luôn chỉ hướng Bắc – Nam?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Câu 3. Trên hình 20.3, độ mạnh của từ trường giảm dần theo thứ tự các màu sắc như sau: đỏ, vàng, lục, lam, lơ. Việt Nam nằm trong vùng có từ trường mạnh hay yếu?

Câu 1. Đường sức từ của Trái Đất có những điểm nào giống với đường sức từ của một nam châm thẳng?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Câu 2: Hãy chỉ rõ các cực địa từ và cực địa lí trên hình 20.4. Nhận xét chúng có trùng nhau không?

Câu 1. La bàn có cấu tạo thế nào?

……………………………………………………………………………………………………………………………………..

Câu 2: Vì sao khi sử dụng là bàn, ta phải để la bàn xa các nam châm hoặc vật có từ tính?

……………………………………………………………………………………………………………………………………..

Câu 3: Kim la bàn có chỉ đúng hướng Bắc địa lí không? Vì sao?

……………………………………………………………………………………………………………………………………..

– Hãy quan sát TN và thảo luận cho biết: Theo em vùng không gian xung quanh nam châm có tính chất gì?

Các nhóm thực hiện, thảo luận, báo cáo kết quả..

– Giáo viên theo dõi, hỗ trợ

Câu 1: Khi kéo kim nam châm qua một bên thì kim nam châm chuyển động như thế nào? (Lập lại 2-3 lần)

– Kim nam châm quay về vị trí ban đầu..

Câu 2. Khi đặt kim nam châm gần nam châm thẳng như hình 19.1 thì hiện tượng như thế nào?

– Kim nam châm không quay theo cực mà quay theo hướng N nối với S.

Câu 3. Quay kim nam châm nằm ngang và thả ra thì kim nam châm có quay lại như thí nghiệm ở câu 1 hay như thí nghiệm ở câu 2. 

Kim nam châm quay lại vị trí như thí nghiệm ở câu 2. 

Câu 4. Ngoài nam châm, ta có thể dùng các vật nào khác để phát hiện từ trường không?

Một phương pháp khác để phát hiện từ trường là sử dụng các vật có từ tính. Nếu xuất hiện các lực tác dụng lên các vật bằng sắt, thép, coban,… thì kết luận vùng không gian ây tổn tại từ trường.

GV sử dụng phương pháp dạy học hợp tác, kĩ thuật động não.

– Chia nhóm HS ( 6 HS/1 nhóm).

– Giới thiệu dụng cụ thực hành, phát phiếu học tập số 1, tổ chức thực hiện học tập

– Yêu cầu học sinh kiểm tra các dụng cụ thực hành theo mẫu chiếu trên màn hình. 

+ GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK các bước tiến hành thí nghiệm và làm việc nhóm tiến hành làm thí nghiệm nhận biết từ trường của thanh nam châm

Thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập số 1.

HS rút ra được kết luận từ trường

– HS tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi, thảo luận.

– GV quan sát, hướng dẫn HS

– Học sinh trình bày kết quả.

– Các học sinh còn lại lắng nghe để nhận xét và bổ sung.

– GV kết luận nội dung kiến thức mà các nhóm đã trình bày.

– Các học sinh còn lại nhận xét phần trình bày của bạn.

hí nghiệm trên chứng tỏ vùng không gian bao quanh nam châm có khả năng tác dụng lực từ lên kim châm đặt gần nó

Ta nói vùng không gian bao quanh nam châm có từ trường

+ Thí nghiệm Oersted cho thấy có điểm nào giống nhau giữa không gian quanh nam châm và dòng điện.

GV đặt vấn đề gợi mở HS tham gia

+ HS tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi, thảo luận.

+ GV quan sát HS hoạt động, hỗ trợ khi HS cần

+ HS thảo luận và trả lời câu hỏi. 

+ GV gọi HS đứng tại chỗ trả lời.

+ GV gọi HS khác nhận xét, đánh giá.

+ GV đánh giá, nhận xét. Chốt kiến thức

– Không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện tồn tại từ trường ( trường từ ).

– Từ trường tác dụng lực từ lên vật liệu từ đặt trong nó.

– Điểm giống nhau giữa không gian quanh nam châm và dòng điện trong thí nghiệm Oersted là đều có từ trường.

MRI (Magnetic Resonance Imaging) là phương pháp chụp ảnh cộng hưởng từ, sử dụng từ trường rất mạnh được tạo nên bởi dòng điện đê chụp các chi tiết bên trong cơ thể. Từ trường này có thể gây nên các rủi ro như làm hỏng các thẻ từ, các thiết bị điện tử,..

HS quan sát:

– Các mạt sắt khi có và không có nam châm.

– Sự sắp xếp các mạt sắt ở gần các cực

– Nhận xét về hình dạng sắp xếp mạt sắt ở xung quanh nam châm ?

GV đặt vấn đề gợi mở HS tham gia

+ HS tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi, thảo luận.

+ GV quan sát HS hoạt động, hỗ trợ khi HS cần

+ HS thảo luận và trả lời câu hỏi. 

+ GV gọi HS đứng tại chỗ trả lời.

+ GV gọi HS khác nhận xét, đánh giá.

+ GV đánh giá, nhận xét. Chốt kiến thức

Hình ảnh các đường mạt sắt sắp xếp xung quanh nam châm được gọi là từ phổ

Từ phổ cho ta một hình ảnh trực quan về từ trường

– HS tiếp nhận nhiệm vụ, đưa ra câu trả lời

Các bước tiến hành thí nghiệm:

– Chuẩn bị: tấm nhựa trong, mạt sắt, nam châm tròn.

– Tiến hành thí nghiệm:

+ Đặt tấm nhựa trong lên nam châm tròn.

+ Rắc đều một lớp mạt sắt lên tấm nhựa.

+ Gõ nhẹ tấm nhựa và quan sát sự sắp xếp của các mạt sắt.

– GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức.

Câu 1. Em hãy xác định cực Bắc và Nam của kim nam châm trong Hình 19.4 ở SGK.

Màu đỏ của kim nam châm là cực Bắc, màu xanh là cực Nam.

Câu 2: 

Hình dạng các đường sức từ ở Hình 19.5 cũng giống như hình dạng từ phổ ở Hình 19.3.

Có thể nhận biết từ trường mạnh yếu dựa vào độ dày, thưa của các đường sức từ: chỗ đường sức từ càng dày thì từ trường càng mạnh, chỗ đường sức từ càng thưa thì từ trường càng yếu.

Như vậy, ở hai cực của nam châm thì từ trường mạnh nhất.

Câu 3. Dựa vào cực từ đã làm thí nghiệm em hãy xác định cực của các nam châm đặt gần nhau như hình vẽ trên

– Chia nhóm HS ( 6 HS/1 nhóm).

– Yêu cầu học sinh kiểm tra các dụng cụ thực hành theo mẫu chiếu trên màn hình.

– Giới thiệu dụng cụ thực hành, phát phiếu học tập số 2, tổ chức thực hiện học tập

GV đặt câu hỏi cho học sinh về đường sức từ

“Từ hình ảnh của các đường sức từ (Hình 19.5), hãy nêu một phương pháp xác định chiều của đường sức từ nếu biết tên các cực của nam châm”

GV dựa vào câu trả lời của học sinh yêu cầu thực hiện thí nghiệm kiểm chứng, “Thực hiện thí nghiệm theo các bước:

– Đặt thanh nam châm lê tờ giấy và kim nam châm (hoặc la bàn) tại một điểm bất kì nào đó trong từ trường. Dùng bút đánh dấu lại vị trí hai đầu kim nam châm trên tờ giấy.

– Di chuyển kim nam châm sao cho một đầu kim trùng với dấu chấm trước đó, chấm điểm tiếp theo ở phía dấu kim còn lại.

– Nối các điểm có dấu chân với nhau, ta được một đường cong liền nét. Đó là đường sức từ của từ trường.

– Chiều của đường sức từ là chiều theo hướng Nam – Bắc của kim nam châm đặt dọc theo đường sức từ.

– Học sinh có 10 phút thực hiện thí nghiệm, quan sát hiện tượng.

Thảo luận hoàn thành phiếu học tập số 2

GV hướng dẫn các bước thực hiện, sau đó cho HS tự thực hiện theo các bước hướng dẫn trong SGK

– Hướng dẫn HS cách ghi chép kết quả thí nghiệm;

– GV hướng dẫn HS thảo luận câu hỏi trong phiếu học tập.

– Giáo viên: quan sát, hỗ trợ học sinh khi cần thiết, nhắc nhở an toàn phòng thực hành.

– Thảo luận nhóm và hoàn thành phiếu học tập số 2.

GV cho HS rút ra kết luận

– Thảo luận nhóm và hoàn thành phiếu học tập số 1.

– Chọn đại diện nhóm trình bày đáp án trong phiếu học tập số 2. Các nhóm còn lại quan sát, nhận xét.

(GV lưu ý nên chọn nhóm làm đúng và các nhóm làm sai để sửa rút kinh nghiệm)

– GV kết luận nội dung kiến thức cho HS.

– Các nhóm còn lại nhận xét phần trình bày của nhóm bạn.

Các đường sức từ cho phép mô tả từ trường

Hướng của các đường sức từ tại một vị trí nhất định được quy ước là hướng Nam – Bắc của kim la bàn đặt tại vị trí đó.

Giáo viên tổ chức lớp học cho các hoạt động ôn tập bài tập như sau:

Bài tập trắc nghiệm: Trò chơi “Rung chuông vàng”:

Luật chơi: Có 8 câu trắc nghiệm, mỗi câu hỏi sẽ có 15 giây suy nghĩ, sau thời gian suy nghĩ, học sinh cả lớp giơ thẻ đáp án A.B,C,D để trả lời. Bạn nào giợ muộn sẽ phạm quy. Các bạn trả lời sai và phạm quy sẽ nộp lại bộ thẻ trả lời và dừng tính điểm từ câu đó. Bạn nào trả lời được nhiều câu nhất sẽ chiến thắng. 

Bài tập trắc nghiệm: 

Câu 1: Từ phổ là hình ảnh cụ thể về:

A. các đường sức điện.                         B. các đường sức từ.

C. cường độ điện trường.                      D. cảm ứng từ.

Câu 2: Độ mau, thưa của các đường sức từ trên cùng một hình vẽ cho ta biết điều gì về từ trường?

A. Chỗ đường sức từ càng mau thì từ trường càng yếu, chỗ càng thưa thì từ trường càng mạnh.

B. Chỗ đường sức từ càng mau thì từ trường càng mạnh, chỗ càng thưa thì từ trường càng yếu

C. Chỗ đường sức từ càng thưa thì dòng điện đặt ở đó có cường độ càng lớn.

D. Chỗ đường sức từ càng mau thì dây dẫn đặt ở đó càng bị nóng lên nhiều.

Câu 3: Chọn phát biểu đúng

A. Có thể thu được từ phổ bằng rắc mạt sắt lên tấm nhựa trong đặt trong từ trường.

B. Từ phổ là hình ảnh cụ thể về các đường sức điện.

C. Nơi nào mạt sắt dày thì từ trường yếu.

D. Nơi nào mạt sắt thưa thì từ trường mạnh.

Câu 4: Đường sức từ là những đường cong được vẽ theo quy ước sao cho

A. Có chiều từ cực Nam tới cực Bắc bên ngoài thanh nam châm.

B. Có độ mau thưa tùy ý.

C. Bắt đầu từ cực này và kết thúc ở cực kia của nam châm.

D. Có chiều từ cực Bắc tới cực Nam bên ngoài thanh nam châm.

Câu 5: Chiều của đường sức từ cho ta biết điều gì về từ trường tại điểm đó?

A. Chiều chuyển động của thanh nam châm đặt ở điểm đó.

B. Hướng của lực từ tác dụng lên cực Bắc của một kim nam châm đặt tại điểm đó.

C. Hướng của lực từ tác dụng lên vụn sắt đặt tại điểm đó.

D. Hướng của dòng điện trong dây dẫn đặt tại điểm đó.

Câu 6: Chiều của đường sức từ của nam châm được vẽ như sau:

Câu 7: Lực từ tác dụng lên kim nam châm trong hình sau đặt ở điểm nào là mạnh nhất?

Câu 8: Hình ảnh định hướng của kim nam châm đặt tại các điểm xung quanh thanh nam châm như hình sau:

  Bài tập trắc nghiệm: Cả lớp tham gia trả lời câu hỏi.

Giáo viên chuẩn hóa các nội dung báo cáo của học sinh.